Logo de que o Vitor me deixase en Lavacolla, os retrasos sofridos deron pé a uns trasbordos co tempo xusto. Tiven realizar, sen presa e sen pausa, os traxectos entre portas de embarque, as retiradas de cinto e zapatos, os pasos baixo arcos de seguridade de forma dilixente e rápida. Isto impediu adicarme aos meus pasatempos favoritos nos aeroportos, a lectura e a observación do entorno, mais fixo que as horas tornasen curtas nun espazo no que a agarda sempre as fai eternas.
En Madrid-Barajas, no avión da American Arlines, a tripulación recibiu á pasaxe caracterizada de Halloween, dese xeito que so os ianquis son capaces de facer. Resúmese nuns lentes con forma de daiquiri, unha cabeleira verde e na voz do capitán emitindo a onomatopeia dun riso atroz pola megafonía, cousa que fixo en todas e cada unha das súas intervencións na hora e media que lles levou arranxar un contratempo antes do despegue, e as restantes 9 horas de travesía.
Coma compañeiros de asento atopeime cunha vasca de Bermeo e un portugués. O segundo era piloto de helicópteros, empregado nunha das aeronaves de salvamento marítimo da costa galega e a primeira deduxen que traballaba na embaixada en Miami. A conversa iniciada por eles rematou co piloto dicindo algo así como que entendía o galego pero non aos de Lugo, o cal xa me obrigou a apartar a vista do libro que viña de encetar e sumarme. Debido ao pasaxeiro do encontro, esquecimos presentarnos. Houbo algún comentario sobre os membros de seguridade espallados pola cabina do avión e dunha maior rixidez nos controis de entrada aos Estados Unidos, incluso para os pasaxeiros en tránsito a outros lugares. Recordei que tiña feita a "esta" documento en virtude do cal e so por motivos de turismo permite a entrada sen visa no país e non me preocupei. Comentamos as absurdas preguntas que fan os membros da american arlines antes de subir ao avión e rimonos un chisco.
Ao baixar da aeronave caín na conta de que non cumprimentara a tarxeta de declaración de aduanas, que me dixeran non era necesaria, pero que logo resultou selo. Cando xa pensaba nalgunha estupidez indebida, a tarxeta apareceu no primeiro mostrador, xusto diante de onde tiña que ser presentada.Unha vez feita, a vasca tentou pasarme canda ela polos postos de control para residentes, moito máis rápidos que os de visitantes, pero ao parecer foron máis ríxidos do usual e non mo permitiron. Dun xeito autoritario remitíronme ás ringleiras dispostas para os visitantes e ateigadas de xente. Despois de corenta minutos, un axente reordenou as ringleiras, permitíndonos aos visitantes pasar polos controis de residentes; voltei a situarme no control polo que tentara pasar a primeira vez. Mudara o policía de fronteiras encargado dese control e desta volta atendeume o axente Padrón. Viu o pasaporte e faloume nun inconfundible castelán cubano. Ao ver que o meu voo a Managua xa tiña a porta de embarque designada e eu aínda tiña que presentar a tarxeta de aduanas, recoller a miña maleta e deixala noutro control, axilizou todo o posible os trámites que lle correspondían. Entrando no avión para Managua caín na conta de que o aeroporto de Miami é totalmente bilingüe castelán/inglés e o ambiente é abafante como o da Habana, pero non ule igual. A mesma humidade pero distintos aromas.
Ao baixar da aeronave caín na conta de que non cumprimentara a tarxeta de declaración de aduanas, que me dixeran non era necesaria, pero que logo resultou selo. Cando xa pensaba nalgunha estupidez indebida, a tarxeta apareceu no primeiro mostrador, xusto diante de onde tiña que ser presentada.Unha vez feita, a vasca tentou pasarme canda ela polos postos de control para residentes, moito máis rápidos que os de visitantes, pero ao parecer foron máis ríxidos do usual e non mo permitiron. Dun xeito autoritario remitíronme ás ringleiras dispostas para os visitantes e ateigadas de xente. Despois de corenta minutos, un axente reordenou as ringleiras, permitíndonos aos visitantes pasar polos controis de residentes; voltei a situarme no control polo que tentara pasar a primeira vez. Mudara o policía de fronteiras encargado dese control e desta volta atendeume o axente Padrón. Viu o pasaporte e faloume nun inconfundible castelán cubano. Ao ver que o meu voo a Managua xa tiña a porta de embarque designada e eu aínda tiña que presentar a tarxeta de aduanas, recoller a miña maleta e deixala noutro control, axilizou todo o posible os trámites que lle correspondían. Entrando no avión para Managua caín na conta de que o aeroporto de Miami é totalmente bilingüe castelán/inglés e o ambiente é abafante como o da Habana, pero non ule igual. A mesma humidade pero distintos aromas.
En Managua si me recibiu un ambiente coñecido, case idéntico ao da miña chegada a Cuba un ano atrás. Non so ese bafo de sauna lene, se non tamén os olores, as voces e a luz ténue da iluminación artificial. Mentres buscaba á persoa encargada do meu recibimento e traslado a Somoto fun obxecto das mesmas preguntas e ofrecementos de taxi no Cesar Sandino que no José Martí. Dinlle unha chamada perdida ao Coordinador Palau para que entendese que chegara. A verdade e que o empane de 21 horas de viaxe non me deixou ver que tamén se podía entender o contrario, ou calqueroutra cousa. Tanto tempo sen nicotina non estaba a ser bo para o meu cerebro, a sobreosixenación fixerame parecer que levaba 1 hora dando voltas por chan nicaraguano na procura do meu anfitrión pero apenas levaba 20 minutos. Recapitulei e caín na conta que nese espazo de tempo aterrara, descendera do avión, presentara os meus papeis; cruzara o control por por vez primeira para ir ao caixeiro acompañado por un axente a quitar 10 dólares para pagar a tasa de entrada (en Miami non tivera tempo); voltara cruzar o control en sentido inverso, pagara; fora recoller a equipaxe e dirixírame ao exterior na procura dunha camiseta do INPRHU. Polo tanto, tocaba fumar un ducados sen presa.
Cando o meu corpo xa estaba impregnado na pegañenta e irremediable capa de suor deste clima e xusto ao prender o cigarro, un home cun polo marrón coas siglas do INPRHU presentóuseme como Bruno. Viña acompañado do seu fillo. Ao corroborar que recén chegara e que non levaba moito agardando fumos camiño da camioneta para deixar a equipaxe. Alí ficou comigo Marlon (creo lembrar ben o nome), o fillo de Bruno, mentres este ía na procura dun Doutor que chegaba de Canadá (non lembro o nome pero sí que coñecía a Sara e a Susana).
Prendín outro cigarro mentres o celular de Marlon pitaba cada 15 segundos, interrompendo a música reggaetoneira que levaba posta. "Te gusta" "No mucho" "Es Don Omar. Y esto?" "pues tampoco" "Que música le gusta?" O meu empane fixo que comezase a divagar entre diferentes etiquetas dignas de ser inventadas por calquer redator da Mondosonoro, entrecaladas co nome de algún grupo. Marlon estaba desconcertado "...entonces Maná le va?" mentres sonaban os primeiros acordes do hit "rayando el sol" "la verdad es que no" o rapaz, desesperado xa, fixo un último intento: comezaron a soar os primeiros acordes de "Insane in the Brain" na sua versión "Loco en el coco". "Cypress Hill" dixen "Veo que estos si. A mi con Calle 13, lo que más" Xa ía polo terceiro cigarro "fuma mucho" "pues si, tu fumas?" "No se me ocurre, lo probé una vez, mi padre me agarró y ya no más" "Haces bien, es un gasto" "El fumaba algo de joven, ahorita no lo hace y no quiere que yo fume, nada le puedo decir" "Control Machete te gusta?" "Si algo pero poco conozco" "Psycho Realm o Delinquent Habbits?" "No esos no, tenía más canciones en el celular para enseñarle pero se lo presté a mi hermano y me las borró" Nese chegaron Bruno e o Doc "Tienen hambre?" "No" "Pues partimos ya para Somoto". Xa noite, no medio da abafante humidade, un vento morno introdúxonos na toyota pick-up plateada ao tempo que se falaba dun frustrado aviso de furacán.
Incorporámonos á Panamericana, dirección norte, unhas 3 horas máis de camiño. En Nicaragua, o parque móbil é case na súa totalidade xaponés, se exceptuamos os trailers de longa distancia, todos de fabricación americana. O vehículo máis empregado é a motocicleta de 125 cc con amortiguación alta e de longo percorrido para poder guiar polas corredoiras que comunican a maioría dos asentamentos de poboación coas vías principais. O clima, principalmente na época de choivas que agora chega ao seu final, fai que estas soan estar sementadas de furados e regos labrados polas augas torrenciais. So estas motos e os todoterreo son adecuados para circular por moitas delas.
A Panamericana pasaba pola xanela fugaz como unha foto barrida a tentas. Bruno conduxo por ela a uns 120 130 kms por hora durante todo o traxecto. Eu tentaba mirar pola fiestra á vez que me pelexaba co sono. Adiantabamos vehículos longos Mack ou GMC, motocicletas yamaha de 125, camionetas coma a nosa coa caixa chea de viaxeiros, homes dacabalo ou en besta, biciclistas, peóns...a liña amarela que separaba os dous carrís parecía ter un único significado independentemente do seu debuxo. Logo dunha conversa fugaz o Doc adormeceu. Atravesamos varias poboacións. A xente abeirábase nos marxes da estrada, ben sentada ou de paseo, pero sempre "platicando". En moitos destes núcleos de poboación as zonas mellor iluminadas son as radicadas ao pé da estrada que as circunda ou as atravesa facendo ás veces de vía principal. Ao caer a noite, a xente abandoa as rúas máis escuras e reúnese alí, neste caso xunto a Panamericana, entre paradas de camión, mesóns e algún outro posto de comida. Ás súas costas intuíase entre a penumbra as vivendas de planta baixa e a frondosidade da vexetación.
Chegando a Estelí, Doc espertou. Deulle aviso a Bruno de que parase ao ver un banco concreto para retirar cartos. Apartamos á dereita a unha vía de servizo deixando o alquitranado da Panamericana; en Estelí fai as veces de arteria principal, como a antiga nacional VI en Guitiriz. A vía de servizo era de terra e pedra e aínda había algunha pucharca das últimas choivas. A esquerda, separándoa da calzada, situábase unha beirarrúa estreita e coronada por varios asentos de cemento. Neles un grupo de adolescentes macho facían algún tipo de danza dirixida a un segundo grupo de adolescentes femia. Hai que impresionar. Na marxe dereita o primeiro inmoble era unha licorería anunciada por un luminoso de cervexa Victoria, os seguintes un tras doutro, eran diferentes entidades bancarias, todas con caixeiro excepto o último. Era o do Doc. Bruno sorriu "Aquí no hay Doc!!" "Yo aseveraría que si lo había verdad?" terqueou o Doc "En mi pueblito hay de todo, dijo la india María! Vámonos a mi Somoto Lindo" sentenciou Bruno.
Unha gasolineira 24 h da Texaco e o seu enorme letreiro despedíronnos na saída de Estelí. Adormecín eu tamén. Erguín unha pálpebra para despedirme do Doc cando paramos diante á súa casa. Unha burra branca que non era da súa propiedade impedíalle o paso e o Doc espantouna dun chío. O resto do camiño adiqueime a babexar na mochila dun xeito moi artístico. Un último pitido do celular de Marlon anunciou á miña chegada ao tempo que Bruno me decía que xa chegara ao meu destino. O grao de humidade era menor, facendo a noite moi agradable. Os ladridos de "Bestia" e "Bractarius" precederon o momento no que coñecín en persoa a Dona Gladys e a Don Luís. El de pé remexendo e ela rematando un proxecto.
